Hiện nay Luật pháp không cấm các ngân hàng sở hữu lẫn nhau, chỉ hạn chế tỷ lệ, vì thế một ngân hàng có thể là một cổ đông lớn của ngân hàng khác.
Trong quá trình tăng vốn rồi qua hoạt động giao dịch cổ phiếu, mối quan hệ sở hữu giữa các ngân hàng hiện nay đã khá rắc rối. Các thương vụ mua bán cổ phần liên tục được thực hiện. Mới đây nhất là Eximbank mua 9,7% cổ phần của Sacombank sau khi thoái toàn bộ hơn 8% cổ phần tại VietA Bank hồi cuối năm 2011. HDBank cũng dự định mua lại cổ phần của EVN tại ABBank…
Ngoài việc trực tiếp đầu tư, ngân hàng có thể đầu tư vào ngân hàng thông qua các công ty con hoặc ủy thác đầu tư qua một bên trung gian.
Sơ đồ dưới đây chỉ thể hiện quan hệ sở hữu giữa ngân hàng với nhau (trực tiếp và gián tiếp qua công ty con). Các số liệu được thu thập từ Báo cáo tài chính, Báo cáo thường niên, Báo cáo quản trị, Báo cáo giao dịch cổ đông lớn và thông tin trên website của các ngân hàng và công ty chứng khoán.
Các số liệu căn cứ theo các tài liệu mới nhất mà chúng tôi có được. Đối với các ngân hàng chưa niêm yết, các khoản đầu tư nhỏ thì một vài số liệu có thể không còn chính xác ở thời điểm hiện tại.
Khối NHTM NN thì VCB là đầu tư loạn xạ nhất, còn khối TMCP thì ACB là “trùm”. Sao Southernbank mà lại đầu tư vào Sacombank “tỉ lệ nhỏ, ko chắc chắn” nhỉ? Vụ thâu tóm đang lùm xùm này thì Southernbank là “chủ mưu” chứ ai?
Không biết số liệu thực tế như thế nào nhưng nhìn cái sơ đồ trên VCB mạnh thật, cổ đông lớn của 2 NHTMCP lớn & 1 vài NH nhỏ. BIDV đi theo 1 hướng riêng, toàn làm cổ đông sáng lập, hình thành mấy NH “nửa tây nửa ta”.
Biểu đồ như infographic hay xem bên tinhte
Cái 1 còn hiểu chứ cái 2 thì chịu hoàn toàn, nhìn loạn cả lên
MB chả đầu tư cho ai
Tech thì toàn dùng công ty con đầu tư
Theo tôi sự việc sở hữu chéo các NH còn phức tạp hơn nhiều, sơ đồ trên chỉ mô tả một phần thôi… Gần đây thấy việc thôn tính của các đại gia NH khiếp quá, may mà bị đánh động bở sự việc “gã đầu bạc” nên có vẻ yên ổn nhưng sắp tới chắc cũng còn nhiều cái hay. Việc tái cấu trúc ngành NH vẫn đang được NHNN quan tâm nên sẽ có động thái sáp nhập, mua lại sắp tới thôi… Nghe đồn đại gia Hắt Dê đang định thâu tóm AB, SH đang còn định lấy thêm Gà Phở… Chờ xem thế nào vậy…!
Sử dụng cụm từ “Sở hữu chéo” (Cross Ownership) là chưa chính xác :-?
Theo cái chart ở Post#1, các NH chỉ bỏ vốn đầu tư vào các NH khác, chứ các NH target của những khoản đầu tư đó đâu có trực tiếp (hay gián tiếp) dùng vốn của mình đầu tư lại vào NH mẹ đâu :-?
Ở VN, mấy loại hình sở hữu kiểu này đơn thuần chỉ là các Hình thức đầu tư thôi (Subsidiaries or Associates)
Rủi ro từ việc sở hữu chéo NHTM vẫn đang rất lớn. Mình cũng đang quan tâm đến vấn đề này.
Có 1 bài viết gần nhất của TS võ Trí Thành v/v sở hữu chéo của các NHTM, các bạn có thể theo dõi thêm: Có 3 rủi ro lớn xuất phát từ sở hữu chéo trong hoạt động ngân hàng, đó là thâu tóm ngân hàng, nợ xấu và tăng vốn ảo, từ đó dẫn đến rủi ro mang tính hệ thống. Một rủi ro nữa từ sở hữu chéo gây ra, đó là tình trạng cho vay thiếu kiểm soát có thể tăng mạnh.
ACB có lẽ cũng đang phải cơ cấu lại các khoản đầu tư và sở hữu chéo này khi thoái vốn EIB và Kiên Long. Tiếp theo sẽ còn là các NHTM nào nữa
Nhìn cái sơ đồ mà chóng hết cả mặt chủ yếu hình thức này ở Việt Nam đúng là góp vốn để hưởng lợi nhuận chứ. Lợi cũng có mà hạu cũng không thiếu. Nếu NHNN có các biện pháp cụ thể thì sẽ có những tác động đáng kể về vấn đề này
cái này còn chưa nói đến cá nhân, chứ nhiều NH thông qua cá nhân nắm vốn của NH khác lắm. Có cá nhân có vốn tại vài NH hoặc đứng tên chủ sở hữu chính trong các công ty có vốn đầu tư vào NH khác. Có người nắm nhiều lắm, thông qua cá nhân và công ty cầm vốn để tác động vào chính sách các NH kia. Phức tạp vô cùng.
Trong giai đoạn hiện tại, nếu NHNN mà không tăng cường nâng cao hệ thống thanh tra giám sát thì Sở hữu chéo kiểu này sớm muộn thì cũng gây ra hậu quả khôn lường. Sở hữu chéo không phải là không tốt nhưng nếu gắn với ngành nghề kinh doanh nhiều rủi ro như ngành ngân hàng thì luôn phải thận trọng. Hệ thống ngân hàng của mình bây giờ nhìn đâu cũng thấy biểu hiện của yếu kém rủi ro, rất mong NHNN có biện pháp quản lý chặt chẽ hơn.
KN “Sở hữu chéo” rất rộng, chứ không chỉ đầu tư quay chở lại NH mẹ mới gọi là sở hữu chéo.
Đây là mới nói đến các tổ chức NH. Chưa nói đến các tổ chức khác và Cá nhân là “Sân sau của NH” thì còn hơn là Ma trận
(Subsidiaries or Associates)
