Thẩm định sự trung thực của các số liệu trên BCTC

[anhntnan]

Chào cả nhà!
Mình là nhân viên mới vào nghề nên còn nhiều bỡ ngỡ. Xin cả nhà cho minh hỏi: Làm thế nào để thẩm định trung thực của số liệu trên BCTC như: tài sản? vốn chủ sở hữu? doanh thu? lợi nhuận?....
Trân trọng cảm ơn và mong nhận được sự giúp đỡ!

 

[13liker]

Không biết các Ngân hàng khác thế nào, còn bên mình do là Ngân hàng nhỏ nên các doanh nghiệp vay vốn cũng thường là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Khi thẩm định các doanh nghiệp này thường có 02 Báo cáo là Báo cáo Nội bộ và Báo cáo thuế.

Đối với BCT thì mọi người cũng biết rồi, số liệu thường lởm khởm, số liệu mà doanh nghiệp cung cấp chủ yếu là để đối phó với cơ quan thuế nên không phản ánh đúng hoạt động thực sự của doanh nghiệp. Tuy nhiên theo mình khi phân tích cũng có thể đối chiếu với BCT để xem xét, vì dù sao những con số trên thuế thường dễ kiểm tra và xác minh nhất.
Đối với BCNB phản ánh tình hình kinh doanh thực sự của khách hàng, tuy nhiên báo cáo này cũng dễ chế biến nhất nếu NVTD không phân tích được tình trạng thực sự của công ty. Cách mình thường làm là đối chiếu các số liệu giữa BCT và BCNB. Nếu số liệu trùng khớp với nhau thì ok, còn nếu không giống nhau cần phải tìm ra nguyên nhân dẫn đến sự sai khác này. Và khi thẩm định Báo cáo tài chính công ty, mình thường chỉ thẩm định tài sản có và nợ vay. Vì đây là các thành tố dễ xác minh nhất. Còn VCSH chỉ cần lấy hiệu của 02 số liệu này là ra.

hôm trước đi pv ở MB bị vặn đúng câu này, lựa chọn báo cáo nào để cấp hạn mức tín dụng, bị vặn đi vặn lại khiếp quá, ko có kn thực tế trả loiừ loạn lên cuối cùng đành cười trừ 8-x

 

[kemcay2000]

hôm trước đi pv ở MB bị vặn đúng câu này, lựa chọn báo cáo nào để cấp hạn mức tín dụng, bị vặn đi vặn lại khiếp quá, ko có kn thực tế trả loiừ loạn lên cuối cùng đành cười trừ 8-x

Bộ phận tái thẩm định của MB thẩm định báo cáo tài chính là chuối nhất. Mình cũng làm MB nên các bạn đừng buồn, nhưng MB rất quan trọng phương án và tài sản đảm bảo. Mình lại thấy đúng. BCTC đối với mấy thằng nhỏ nhỏ, chưa kiểm tóan là cái gì đó rất ảo dịu, nhất là mấy thằng mới thành lập, chả biết phân tích sao

 

[anhntnan]

Cảm ơn bạn hoaia13 rất nhiều. Mong bạn chia sẻ thêm nhiều kinh nghiệm!

 

[anhntnan]

Mình cũng chưa hiểu ý các bạn: "Nắm rõ tình hình khách hàng rồi mới phân tích"??? - Quy trình này nghĩa là công tác phân tích trên giấy, tờ trình, hồ sơ sau khi bạn đã thẩm định khách hàng cẩn thận và đầy đủ. Thực tế khi bạn tác nghiệp, nên Phân tích để nắm rõ khách hàng.
Phân tích ở đây là mắt thấy (kiểm tra tính hiện thực), tai nghe (kiểm chứng giá trị thật sự), tay sờ (kiểm chứng chất lượng) để kiểm tra sự trung thực của số liệu, và óc suy nghĩ để cho ra các chỉ số (lượng hoá) để biết được doanh nghiệp đang ở đâu, khoẻ hay yếu, thừa gì, thiếu gì?
Dưới đây là kinh nghiệm của cá nhân mình, không có sách vở nào dạy cả, và nhiều khi cả sếp cũng chả có thời gian và sự kiên nhẫn để chia sẻ cho nhân viên.
Nếu chỉ phân tích báo cáo, tính toán số liệu và kết luận nó là tốt hay xấu thì rất nhiều sách vở đã hướng dẫn. Ở đây mình đề cập đến phân tích dựa trên Thực tế + kiểm tra số liệu trên báo cáo.
Để biết được báo cáo tài chính có trung thực hay không, trước tiên bạn phải hiểu về Báo cáo tài chính đã.
* Bảng cân đối kế toán: không có gì ngoài các chỉ tiêu về Tài sản - Nguồn vốn. Có điều rất hay là 2 chỉ tiêu này luôn bằng nhau (ai cũng biết nhưng không phải ai cũng hiểu cái hay của sự bằng nhau). Khi bạn thẩm định nên tự đặt ra câu hỏi cho mình và khách hàng (bằng nhiều cách khác nhau, ko nhất thiết phải hỏi thẳng toẹt nhé):
+ Nguồn vốn này ở đâu, từ đâu mà có? - Vốn góp các cổ đông, lợi nhuận tích luỹ, vốn vay, vốn chiếm dụng...
+ Nguồn vốn này đã đi đâu, sử dụng vào việc gì? - Đầu tư tài sản, chia cổ tức, chia các quỹ...
Tiếp tục lần mò theo đường đi của Nguồn vốn, ta đến Tài sản:
- Nguồn vốn trên đã đầu tư vào tài sản nào? Tài sản đó hiện đang ở đâu, sử dụng thế nào, giá thị trường? (Doanh nghiệp khai nguồn vốn 2 tỷ đầu tư vào 1 cái máy, nhưng bạn tìm hiểu trên thị trường, giá cái máy đó có 500 triệu thì đó là 1 điều vô lý hoặc, vốn sử dụng vào việc mua hàng hoá - nhưng bạn kiểm tra hàng tồn kho thấy số lượng được có 50% thì vậy hàng đó đang ở đâu: gửi bán, gửi kho bên khác, đang trên đường vận chuyển hay là mất rồi cũng nên (mất thật hoặc bị ăn vào lỗ - lại phải lật lại phần nguồn vốn- tại sao báo lãi?). Nếu bạn là lính mới thì chịu khó trong lúc khách hàng đang mải mê làm gì đó, e xin phép đi tham quan 1 tí, có thể đếm hàng được từ 80-90% hàng, về check lại giá trị, nếu bạn là lính cũ thì nhiều khi nhìn hàng xếp đống, cao bao nhiêu, rộng bao nhiêu, chủng loại là bạn có thể đoán ra gần chính xác số lượng và giá trị rồi). Hoặc các khoản phải thu: thu của ai, của hợp đồng nào, phát sinh từ bao giờ (xem chất lượng các khoản phải thu có khó đòi hay không?), hàng đã giao chưa (lại lật ngược lại hàng hoá), đã thanh toán bao nhiêu, bằng phương tiện thanh toán nào?.
Khi kiểm tra cân đối Nguồn vốn - tài sản bạn nên lưu ý cơ cấu của các khoản mục: Vốn ngắn hạn đầu tư ngắn hạn, vốn dài hạn đầu tư dài hạn. Đây là nguyên tắc để đảm bảo hiệu quả đòn bẩy tài chính của doanh nghiệp.
- Vốn vay là bao nhiêu? Tính chất và chất lượng khoản vay (CIC), mục đích vay vốn (hỏi luôn doanh nghiệp): Nếu vay ngắn hạn là 2 tỷ, bạn xem tổng thể quy mô tài sản ngắn hạn là 1 tỷ nhỏ hơn so với vay ngắn hạn thì nghĩa là: doanh nghiệp sử dụng vay ngắn hạn để đầu tư dài hạn (tạo sức ép trả nợ - thị trường kém thế này mà để lâu là tiêu luôn), hoặc sử dụng sai mục đích, hoặc vay hộ, vay ké... (nếu số liệu trên Báo cáo là chuẩn thì việc này thường được thể hiện bằng chỉ tiêu VCSH + Vay dài hạn < Tài sản cố định và đầu tư dài hạn).
Lưu ý các bạn là mọi hoạt động của doanh nghiệp đều có chứng từ, quan trọng là họ có cho mình xem hay không thôi, hehe...
Tạm thời thế, mình đi... ăn cơm đã.
Trên đây chỉ kiểm tra gói gọn trong Bảng cân đối kế toán. Phần sau, mình sẽ chỉ ra mối liên hệ giữa Bảng CĐKT và Báo cáo kết quả kinh doanh để xem kết quả kinh doanh của đơn vị có đúng với năng lực thực tế hay không, so với các đơn vị cùng ngành thì thế nào, khách hàng vay vốn đã đúng nhu cầu hay chưa? Ngân hàng đang cho vay thừa hay thiếu (đều ảnh hưởng cả), cần bổ sung vốn như thế nào?
Phần sau nữa sẽ là kiểm tra báo cáo lưu chuyển tiền tệ với hoạt động thu, chi, dòng tiền.
Chắc phải hệ thống lại để viết cho khoa học, dễ đọc, viết thế này tràn lan quá, thành thật xin lỗi!

Cảm ơn bạn hoaia13 rất nhiều! Mong bạn chí sẻ thêm nhiều kinh nghiệm để mọi người học hỏi.

 

[Rai259]

Theo kn của mình thì 90% số liệu trên BC thuế của KH là sai hết, còn nếu DN có cung cấp số liệu thực thì cũng chỉ chính xác 50% (DN nhỏ), đa phần theo lý thuyết thì cho vay trên phương án và hiệu quả KD, nhưng thực tế đến 60-70% là đựa vào tsđb và một số chỉ tiêu định tính

 

[tieuthienvuong]

Không biết các Ngân hàng khác thế nào, còn bên mình do là Ngân hàng nhỏ nên các doanh nghiệp vay vốn cũng thường là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Khi thẩm định các doanh nghiệp này thường có 02 Báo cáo là Báo cáo Nội bộ và Báo cáo thuế.

Đối với BCT thì mọi người cũng biết rồi, số liệu thường lởm khởm, số liệu mà doanh nghiệp cung cấp chủ yếu là để đối phó với cơ quan thuế nên không phản ánh đúng hoạt động thực sự của doanh nghiệp. Tuy nhiên theo mình khi phân tích cũng có thể đối chiếu với BCT để xem xét, vì dù sao những con số trên thuế thường dễ kiểm tra và xác minh nhất.
Đối với BCNB phản ánh tình hình kinh doanh thực sự của khách hàng, tuy nhiên báo cáo này cũng dễ chế biến nhất nếu NVTD không phân tích được tình trạng thực sự của công ty. Cách mình thường làm là đối chiếu các số liệu giữa BCT và BCNB. Nếu số liệu trùng khớp với nhau thì ok, còn nếu không giống nhau cần phải tìm ra nguyên nhân dẫn đến sự sai khác này. Và khi thẩm định Báo cáo tài chính công ty, mình thường chỉ thẩm định tài sản có và nợ vay. Vì đây là các thành tố dễ xác minh nhất. Còn VCSH chỉ cần lấy hiệu của 02 số liệu này là ra.

Mình lấy một Ví dụ như thế này: Hôm nọ mình có phân tích Báo cáo tài chính của 01 công ty về sản xuất và cho thuê giàn giáo cốp pha xây dựng. Trên BCT đang ghi nhận HTK là 25 tỷ đồng, trong khi đó BCNB chỉ ghi nhận có 14 tỷ đồng. Khoản phải thu trên BCT là 9,8 tỷ đồng, còn trên BCNB chỉ có gần 3 tỷ đồng. Như vậy số liệu giữa 02 Báo cáo này sai lệch rất lớn. Sau đó mình trao đổi lại với kế toán công ty thì được biết là đối với lĩnh vực cho thuê giàn giáo cốp pha xây dựng, thường các công ty xây dựng sẽ có 01 người đi tìm kiếm nguồn để thuê. Giả sử yêu cầu là phải tìm giàn giáo cốp pha thép với số lượng 3000 đơn vị, tuy nhiên khi đi thuê, người này chỉ thuê 2000 đơn vị đúng tiêu chuẩn. Còn 1000 đơn vị người này sẽ đi thuê ngoài bằng gỗ để kiếm thêm lời. Khi đó để hợp thức hoá giấy tờ, người này sẽ nhờ khách hàng bên mình xuất hoá đơn giúp phần 1000 đơn vị kia. Chính vì điều này sẽ làm tăng khoản phải thu so với thực tế.

Về phần Hàng tồn kho, đây là khoản mục mình có thể thẩm định một dễ dàng hơn. Mình có đến kiểm đêm trực tiếp tại kho của khách hàng 02 lần, và khi mình ước lượng giá trị hàng tồn kho cũng gần với số liệu mà công ty Báo cáo. Như vậy có thể tin tưởng được về số liệu Hàng tồn kho. Tuy nhiên, HTK thực tế lại ít hơn so với Báo cáo thuế. Lý do là: ĐỐi với các công ty thương mại thông thường, mỗi khi xuất hoá đơn bán hàng thì lượng hàng tồn kho sẽ giảm xuống tương ứng. Tuy nhiên, với công ty này do đặc thù là cho thuê giàn giáo cốp pha, nên đến khi hết thời hạn cho thuê, hàng hoá sẽ được chuyển vào kho. Nhu vậy do việc xuất hoá đơn hộ khách hàng của công ty, sẽ làm cho lượng hàng tồn kho của công ty tăng lên tương ứng. Các bạn có thể thắc mắc, vậy công ty sẽ làm thế nào để có thể cân đối được giữa hoá đơn đầu vào so với đầu ra. Mình trả lời như sau: Thực tế, đối với lính vực sản xuất giàn giáo cốp pha, không có 1 quy định nào quy định cụ thể về định lượng để sản xuất. Nên khi sản xuất công ty sẽ dễ dàng điều chỉnh lượng hàng hoá sản xuất ra. Ví dụ, 100kg tôn cuộn theo đúng định mức có thể sản xuất ra 3 tấm cốp pha, tuy nhiên để phù hợp trong báo cáo thuế, công ty ghi nhận thành 4 tấm, vì không có quy định nào cụ thể. Như vậy công ty có thể dễ dàng đối phó với thuế.
Khi đó mình yêu cầu khách hàng cung cấp một số phụ lục hợp đồng và hoá đơn liên quan, thì việc xác mình số liệu của công ty là có thể tin tưởng được.

Như vậy việc hiểu ngành nghề kinh doanh của công ty như các bạn đã nói trên là rất quan trọng khi phân tích. Mong mọi người chia sẽ tiếp.

Bạn Warren Buffet nói rất đúng, BCTC mà DN gửi cho NH đa phần đều là số liệu ko chuẩn, vì đơn giản họ ko có ktoan chuyên nghiệp cũng như họ muốn phóng đại số liệu với NH. CHỉ nh~ cty lớn, BCTC qua kiểm toán thì chuẩn chuẩn. Còn thẩm định BCTC cũng cần phải xuống thực tế để xác minh. 2 khoản mục trên BCTC mà ta có thể xác minh trên thực tế dc ngay đó là HTK và TSCĐ (đây là nh~ thứ hiện hữu và xác thực có thể ktra dc ngay). Sau đó dựa vào sổ sách chứng từ mà ta xác minh KPT, KPTra

 

[tieuthienvuong]

Theo mình thấy việc Ptich BCTC cũng chỉ là 1 phần thôi, qtrong là thẩm định thực tế tình hình KH. mục đích vay vốn, và cốt lõi nếu cho KH vay thì họ có đảm bảo trả dc nợ hay k? còn đôi khi CBTD cũng phải hg dẫn KH điều chỉnh lại BCTC cho phù hợp, thậm chí chế lại toàn bộ, bên cạnh đó CBTD còn nhập thông tin BCTC vào các mô hình để dự phóng nhu cầu vay, dthu kế hoạch...

 

[anhtuanslna]

mình cũng chưa có nhiều kinh nghiệm nhưng xin chia sẻ một ý kiến trong việc thẩm định doanh thu và chi phí của doanh nghiệp đó là đối chiếu với sổ phụ của công ty tại các ngân hàng. Mình thường cộng rất chi tiết các phát sinh về doanh thu và chi phí của công ty thể hiện ở các số phụ sau đó đối chiếu lại trong bảng KQ HĐSXKD của khách hàng, nếu phát sinh chênh lệch quá lớn thì mình sẽ yêu cầu khách hàng làm rõ vì sao lại thiếu/ thừa, lưu ý là phương pháp này áp dụng rất hiệu quả đối với những doanh nghiệp có nguồn thu chủ yếu chạy qua tài khoản, thêm nữa là khi đối chiếu doanh thu phải lưu ý việc doanh thu của công ty đã được ghi nhận nhưng chưa thu được tiền nên phải cân xem số dư nợ của " khoản phải thu " ở đầu kỳ và cuối kỳ để đưa ra được nhận định chính xác hơn
Một báo cáo sẽ được mình + điểm tin tưởng nếu như dòng tiền vào đạt từ 75% trở lên so với con số trong báo cáo tài chính

 

[giao luu ngan hang]

Mình đồng ý với bạn tieuthienvuong. Toàn bộ báo BCTC khách hàng gửi cho Ngân hàng đều không thực tế (có những khách hàng làm báo cáo gửi Ngân hàng song thẩm định thấy không cho vay được do mất cân đối vốn xong lại nhờ CB ngân hàng làm lại dùm sao cho vay được). Riêng báo cáo thuế cũng không phản ánh thực tế tình hình kinh doanh của Doanh nghiệp mà đa phần là che dầu bớt Doanh thu để giảm thuế thu nhập phải nộp...

Theo mình nghĩ, chủ yếu là nhìn nhận từ hoạt động thực tế của Công ty: Có nhiều hợp đồng cung ứng không? có đầu vào đầu ra ổn định không? TSBĐ có thanh khaorn tốt không? Lịch xử trả nợ cũng như khả năng tài chính có mạnh không?....Sẽ quyết định cho vay hay không. Còn BCTC chỉ là con số để phân tích trên BCTĐ cho có ý nghĩa thôi( Mình ngoại trừ các công ty có BCTC được kiểm toán nhé!).

 

[vietha1209]

Bộ phận tái thẩm định của MB thẩm định báo cáo tài chính là chuối nhất. Mình cũng làm MB nên các bạn đừng buồn, nhưng MB rất quan trọng phương án và tài sản đảm bảo. Mình lại thấy đúng. BCTC đối với mấy thằng nhỏ nhỏ, chưa kiểm tóan là cái gì đó rất ảo dịu, nhất là mấy thằng mới thành lập, chả biết phân tích sao

Bác đang làm thẩm định bên MB à? e vừa làm cái CV apply vào vị trí đó, bác có kinh nghiệm gì làm về việc này trao đổi em với, biết đâu em với bác có duyên làm đồng nghiệp